Η Adobe έκανε πρόσφατα την αιφνιδιαστική ανακοίνωση ότι η επόμενη έκδοση του Flash Player, 11.2, που αναμένεται σε λίγες βδομάδες θα αποτελέσει την τελευταία έκδοση Flash που θα είναι διαθέσιμη για Linux. Μετά από αυτή, ο μόνος τρόπος υποστήριξης του Flash σε linux περιβάλλον θα γίνεται μόνο μέσω του Pepper, ένα API που αναπτύχθηκε με συνεργασία των Adobe και Google. Το Pepper υποστηρίζεται μόνο από τον browser Google Chrome. Κοινώς, μετά την έκδοση 11.2 αν κάποιος χρήστης linux θελήσει Flash θα πρέπει αναγκαστικά να χρησιμοποιήσει τον Google Chrome browser! Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι όλες οι υπόλοιπες πλατφόρμες (Windows, MacOS, κλπ) θα συνεχίσουν να έχουν κανονικά υποστήριξη για τον Flash Player, κάτι που δημιουργεί εύλογα ερωτήματα.

Παράλληλα με το Flash για Linux, η Adobe ανακοίνωσε ότι για αυτή το AIR έχει ήδη κλείσει τον κύκλο του και σύντομα θα αποτελεί παρελθόν. Παράλληλα, ισχύει παλαιότερη ανακοίνωση της Adobe ότι θα στραφεί σταδιακά στην HTML5, εγκαταλείποντας σε κάποιο βάθος χρόνου το Flash, τουλάχιστον στη σημερινή του μορφή. Αυτά μας κάνουν να υποπτευόμαστε ότι η Adobe θέλει να πάει τον Flash Player σε άλλο επίπεδο. Πιθανότατα, τα πλάνα της να περιέχουν την αναβάθμιση του Flash ως ένα εργαλείο παραγωγής HTML5 κώδικα. Γιατί μην ξεχνάμε ότι ως χρήστες εμείς απλά χρησιμοποιούμε τον Flash Player, αλλά η πραγματική δύναμη του Flash είναι στο εργαλείο ανάπτυξης που χρησιμοποιούν οι web developers για να δημιουργήσουν multimedia περιεχόμενο για το web. Το ερώτημα είναι, αν τελικά η Adobe όντως έχει τέτοιες βλέψεις για το μέλλον του Flash, τότε γιατί σταματάει την ανάπτυξή του για Linux; Την εμποδίζει κάποιο τεχνολογικό θέμα στο περιβάλλον Linux που καθιστά την περαιτέρω ανάπτυξη δύσκολη; Δεν υπάρχουν πλήρη και αξιόπιστα APIs στο Linux; Την δυσκολεύει η αρχιτεκτονική; Αν ναι, τότε πως και δεν υπάρχει η αντίστοιχη δυσκολία στο λειτουργικό MacOS της Apple;

Αυτό που προκαλεί όμως τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι ότι η Google είχε μεριμνήσει ώστε έγκαιρα να έχει στα χέρια της το Pepper, ένα API που ανέπτυξε σε συνεργασία με την Adobe και θα της επιτρέψει να συνεχίσει να παρέχει τον Flash Player στον Google Chrome browser της σε περιβάλλον linux. Αυτό ισχυροποιεί ακόμα περισσότερο τη θέση του Chrome browser και ανοίγει ένα μεγάλο μονοπώλιο για τη Google σε αυτή την αγορά. Πόσο βολικό και πόσο τέλειος ο συγχρονισμός να συμπέσει αυτή η ανακοίνωση της Adobe σε μία περίοδο που μόλις ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη του Pepper…

Να βάλουμε στο παιχνίδι και μερικά ακόμα στοιχεία; Η Google έχει κάνει ήδη το πρώτο της βήμα στα netbooks, με την κυκλοφορία του Google Chromebook μέσα στο 2011. Ένα netbook με λειτουργικό linux που έχει ως κέντρο τον Chrome browser. Στο οποίο φυσικά θα συνεχίσει να λειτουργούν άψογα οι μελλοντικές εκδόσεις του Flash player. Την ίδια στιγμή που άλλοι παίκτες αναδύονται, όπως το Boot2Gecko του Mozilla Foundation και το άνοιγμα του κώδικα του PalmOS.

Το Flash έχει δεχτεί μέχρι στιγμής δριμεία κριτική. Για θέματα ασφαλείας, λειτουργικότητας, απόδοσης, κλειστού format, API, κλπ. Ωστόσο, παραμένει ένα αναπόσπαστο κομμάτι του web. Όσο όμορφη και να ακούγεται η HTML5 (και είναι) η αλήθεια είναι ότι το 99% του web χρησιμοποιεί Flash έναντι της HTML5. Και για αρκετά χρόνια ακόμα, πάνω από τα μισά sites θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν Flash. Αυτή τη στιγμή web χωρίς Flash δε νοείται. Όποιος πιστεύει το αντίθετο, πιθανότατα χρησιμοποιεί το web μόνο για να βλέπει βιντεάκια στο YouTube. Διαφημίσεις, δυναμικά γραφήματα, πολυμεσικά sites, εκπαιδευτικό υλικό, web εφαρμογές και εκατοντάδες άλλες χρήσεις υλοποιούνται με το Adobe Flash. Αυτά ούτε αλλάζουν σε 1-2 χρόνια ούτε υποκαθίστανται πλήρως από την HTML5. Η αλλαγή θα γίνει κάποια στιγμή, αλλά όχι νωρίτερα από μία τριετία τουλάχιστον από σήμερα, ίσως πολύ περισσότερο. Και όλα αυτά τα χρόνια, η Adobe θα αφήσει το Linux χωρίς αυτό το καθοριστικής σημασίας κομμάτι της web εμπειρίας.

Το πρόβλημα για το Linux είναι σοβαρότατο. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική, με projects όπως το Gnash να αδυνατούν να παρέχουν έστω και ένα ελάχιστο ψήγμα της λειτουργικότητας του Adobe Flash player. Όποιος χρήστης αποφασίσει να μείνει χωρίς Flash player, βγάζει αυτομάτως τον εαυτό του έξω από το παιχνίδι της ενημέρωσης και της επαφής με ένα μεγάλο κομμάτι του σύγχρονου web και απομονώνεται σε μία εποχή αρκετά χρόνια πίσω από τη σημερινή. Η μόνη εναλλακτική θα είναι η στροφή προς τον Google Chrome browser. Έναν ομολογουμένως τεχνολογικά κορυφαίο browser (ίσως ο καλύτερος που υπάρχει σήμερα) αλλά με ένα σωρό αμφιλεγόμενα “features” που, στην καλύτερη, κινούνται στα όρια όσο αφορά τον σεβασμό στην ιδιωτικότητα (privacy) του χρήστη.

Θεωρώ ότι το να προσπαθήσει η παγκόσμια κοινότητα του ελεύθερου λογισμικού να “ενισχύσει” την ανάπτυξη projects όπως το Gnash, κάθε άλλο παρά βιώσιμη λύση θα είναι. Θα πρέπει να τρέχει πίσω από κάθε μανούβρα της Adobe, να παράγει κώδικα βασισμένο σε reverse engineering που κάθε άλλο παρά αξιόπιστα αποτελέσματα έχει, να υπόκειται μονίμως στην απειλή μήνυσης για παραβίαση πατεντών και να βρίσκεται πάντα 2-3 βήματα πίσω από τον “αφθεντικό” Flash player της Adobe. Προσωπικά, η μόνη λύση που βλέπω είναι η στροφή projects όπως το Mozilla Firefox προς τεχνολογίες όπως το Pepper (ή κάτι αντίστοιχο υπό GPL), με παράλληλη πίεση στην Adobe για όσο το δυνατόν καλύτερη υποστήριξη και συνεργασία με τους αντίστοιχους φορείς (Mozilla Foundation, Canonical, RedHat, FSF, κοινότητες, κλπ). Το πρόβλημα είναι μεγάλο και πρέπει να βρεθεί μία άμεση και ταυτόχρονα βιώσιμη λύση.